بــررســی هـزینــه و درامــد خانــوار (بودجه خانوار)، برای اولیــن بــار در ســال 1314 تــوســط بــانـک ملـی ایران انجــام شــده و هــدف اصلــی ایــن بـررسـی، بـــه دست آوردن ضرایب مصرف برای محاسبه شاخص هزینه زندگی بوده است. در ســال 1338 ، اداره بــررسـیهــای اقتصادی بانک ملـی ایـران بــه منظور تجـدیـدنـظـر در ضـرایـب اهــمیــت شـاخـص هـزینــه زنــدگی، در23 شهر کشور، با مراجعــه بــه خــانـوارهای نمــونـه بــه تهیــه آمــار در ایـــن زمینــه مبــادرت نمــود. از ســال 1344 بـانـک مرکــزی ایــران، بــررسـیهــایــی را در مـــورد هــزینــه و درامــد خـانـوارهـای شهــری، بـهطـــور مـرتــب انــجام داده اســـت. از سال 1347، آمــارگیــری از هـــزینـه خـانـوارها در نقاط شهـری و در مقیـاســی گستــردهتــر، تـوســط مــرکزآمار ایران شـروع شــد. ایــن آمــارگیـری از سال 1353عـلاوه بـر هزینـه، درامــد خانـوارهـای شهـری را نیـــز شـامـل مــیشـود و تــاکنــون بـه استثنــای سـالهــای 1355، 1357و 1360، همــه سـالـه انجــام شده و نتایج آن استخراج و منتشر شده است. آمــارگیــری از هــزینــه و درامد خانوارهای روستایی، در ســـال 1342 بـــرای اولیــــن بــار تـــوســط اداره کـل آمـار عمــومــی سـابــق انجــام شــد و سپــس بــا تــأسیــس مــرکـز آمار ایران در سال 1344، در مقیاسی وسیعتر، ادامه یافت. در حـال حـاضــر، آمــار هـزینــه و درامـد خـانوارهای شهــری، از طـریـق دو منبـع "مـرکـز آمار ایران" و "بانک مـرکـزی جمهـوری اسلامـی ایران" و آمـار هـزینـه و درامــد خــانــوارهـای روستـایـی، توسط مرکز آمار ایران منتشر میشود. طــرحهــای مــذکــور، بــا استفاده از توصیههای ســازمــان ملل متحــد (بــراساس نشریههایNHSCP (1) و SNA (2)) بـه روش آمارگیـــری نمــونــهای، از طـریــق مــراجعه به خـانــوارهــای نمونه در نقاط شهری و روستایی انجام میگیرد.
اقلام آماری
متوسط هزینههای ناخالص خوراکی ،غیرخوراکی و دخانی سالانه یک خانوار روستایی در هر یک از دهکهای هزینه سالانه